Kredi faizinde artış hızlanıyor

7 Ağustos’tan beri yüzde 8,25 politika faiziyle fonlama yapmayan Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımları kredi faizlerini de yükseltti. Ağustos ayı itibariyle ticari kredi yüzde 12,85 ile yılın zirvesine çıktı.

Merkez Bankası’nın sıkılaştırma önlemleri kredi faiz oranlarına da yansıdı. Özellikle Merkez Bankası’nın yüzde 8,25 faizle piyasayı fonladığı repo ihalelerine ara verdiği 7 Ağustos haftasında tüketici kredi faizlerinde belirgin bir yükseliş başladı. Merkez Bankası verilerine göre ağustos ayı itibariyle ihtiyaç kredisi faizleri yüzde 16,54’e, taşıt kredi faizleri yüzde 14,39’a, konut kredisi faizleri yüzde 11,09’a yükseldi. Tüketici kredileri ortalama faiz oranı dayüzde 14,39’a çıktı. TL bazlı ticari kredi faizleri ise yüzde 12,85 ile yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Analistler kredi faizlerindeki yükseliş trendinin Merkez Bankası’nın sıkılaştırma önlemlerine göre şekilleneceğini ancak faiz oranlarının yüzde 20’nin üzerine gelmesinin sürpriz olmadığını belirtti.

Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre ise 28 Ağustos haftası itibariyle de ihtiyaç kredisi faizi yıllık yüzde 18,06’ya, taşıt kredisi faizi yüzde 15,60’a, konut kredisi faizi ise yüzde 13,31’e yükseldi. Tüm tüketici kredisi faiz oranları 25 Kasım 2019 haftasından bu yana gördükleri en yüksek seviyeye çıktı. 2020 boyunca da tüketici kredi faizlerindeki en yüksek oran da görülmüş oldu.

Konut faizinde sert yükseliş

Merkez Bankası’nın aylık verisine göre ağustos ayı itibariyle konut kredisi faiz oranı yıllık yüzde 11,09’a çıktı. Haziranda kamu bankalarının da kampanyasının etkisiyle yüzde 9,30’a, temmuzda yüzde 9,11’e kadar inen konut kredi faizleri 200 baz puan birden yükseldi. Merkez Bankası haftalık verilerine göre ise konut kredi faizleri son iki haftadır sert yükseliş gösteriyor. 21 Ağustos haftasında 11,66 seviyesinde olan konut kredisi faizi 28 Ağustos haftasında yüzde 13,31’e çıktı. 165 baz puanlık bir artış yaşandı. 21 Ağustos haftasında da 14 Ağustos haftasına göre 175 baz puanlık artış vardı. 7 Ağustos’tan bu yana ise konut kredisi faizlerinde neredeyse 400baz puanlık yükseliş yaşandı. Şu anda özellikle daha önce kampanya başlatan kamu bankalarının internet sitelerinde birinci el konut kredisi faiz oranları aylık olarak 0,99-1,09 arasında değişiyor. Özel bankalarda ise konut kredisi faizleri aylık yüzde 1,15 ile yüzde 1,35 arasında değişim gösteriyor.

1 ayda 4 puan birden arttılar

Haftalık verilere göre ağustos sonunda temmuz sonuna göre ihtiyaç kredisi faizleri 465 baz puan, taşıt kredisi faizleri 402 baz puan, konut kredisi faizleri ise 409 baz puan arttı. Bu dönemde Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyetindeki değişim ise 238 baz puan oldu. Cuma günü itibariyle Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti yüzde 10,14 seviyesinde. Merkez Bankası haftalık verilerine göre ihtiyaç kredi faizi 28 Ağustos haftasında bir önceki haftaya göre 32 baz puan, taşıt kredisi faizi ise 22 baz puan artış gösterdi. Ve 28 Ağustos itibariyle yüzde 18,06’ya çıktı. Bankaların internet sitelerine göre şu anda ihtiyaç kredisi faiz oranları farklılık göstermekle birlikte aylık yüzde 1,07 ile yüzde 1,78 arasında değişiyor. İhtiyaç kredisi faizinde Merkez Bankası’nın ağustos ayı verisi de Kasım 2019’dan sonra en yüksek seviyeye işaret ediyor. İhtiyaç kredi faizleri ağustos ayı itibariyle yüzde 16,54 olarak belirlendi. Kasım 2019’da yüzde 16,99 seviyesindeydi.

Mevduat faizi yüzde 10 sınırında

Merkez Bankası verilerine göre bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı ağustos ayı itibariyle yüzde 8,98’e yükseldi. Mart 2020’de mevduat faiz oranı yüzde 9,19 seviyesindeydi. Yine Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre 28 Ağustos haftasında bir önceki haftaya göre 18 baz puan yükselişle TL mevduat faizi yüzde 9,75 çıkarken dolar mevduat faizi 8 baz puan artışla yüzde 1,13 ve Euro mevduat faizi 1 baz artışla yüzde 0,42’ye yükseldi. Analistler eylül ayı itibariyle TL mevduat faizinin yıllık yüzde 12’ye yakınlaşmasını bekliyor. Analistlerin dikkat çektiği bir nokta ise mevduat faizindeki gelişmelerin dolarizasyonun aşılması için de bir anahtar rolü oynayabileceği oldu.

Aktif rasyosu bu hafta kalkabilir

Konuya ilişkin bilgi veren bir analist kredi faizlerinin yüzde 20’nin üzerini göreceğini vurguladı. Kredilerde frene basılmasını öngören analistler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) da aktif rasyosu uygulamasını bu hafta içinde kaldırması beklentisi içinde.

Ticari kredi faizlerinde yılın zirvesi

Ticari kredi faizlerinde de yükseliş sürüyor. Merkez Bankası’nın ağustos ayına ilişkin verilerine göre TL bazlı ticari kredi faizi yüzde 12,85 ile bu yılın zirvesine çıktı. Aralık 2019’de TL bazlı ticari kredi faizleri yüzde 13,68 seviyesindeydi. Ticari kredi faizleri Merkez Bankası ve BDDK’nın adımlarıyla mayıs ayında yüzde 9,83’e kadar gerilemişti. Ancak sıkılaştırma adımları çerçevesinde bir ayda 250 baz puanlık bir yükseliş yaşandı. Temmuzda TL bazlı ticari kredi faizleri yüzde 10,30 seviyesindeydi. Merkez Bankası verilerine göre 28 Ağustos haftasında bir küçük gerileme gözlense de ticari kredi faizleri yılın en yüksek seviyelerinde olmaya devam ediyor. 21 Ağustos haftasında yüzde 13,7 ile yılın en yüksek oranına oluşan TL bazlı ticari kredi faizleri 28 Ağustos haftasında yüzde 12,23’e geriledi. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 37 baz puan yükselişle yüzde 5,79 olurken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 77 baz puan düşüşle yüzde 2,93’e geriledi. Dolar bazlı ticari kredi faizleri de 3 Ocak 2020’den beri görülen en yüksek seviyeye çıkmış oldu.

Kaynak: Dunya